Kadmiyum Dünyada genellikle çinko üretimi sırasında yan ürün olarak ortalama her ton çinko için takriben 3 Kg. üretilmektedir. Az miktarda baca tozlarından, cüruf ve diğer proses artıklarından, kullanılmış pillerden de üretilmektedir. Çok az miktarda, kurşun ve bakır izabesinde yan ürün olarak kadmiyum, elde edilmektedir.

 

SAFLAŞTIRMA İŞLEMLERİ

Hidrometalurjik Yöntemler

Genellikle oksit halinde yan ürün olarak elde edilen kadmiyumlu artıkların, içerisinde bulunan diğer minerallerin yapısına göre kadmiyum çözebilen bir çözücü ile işlem görmesi ve çözeltiye geçen kadmiyumun bir metal olarak çöktürülmesi esasına dayanmaktadır.

Elektroliz Yöntemi

Bu yöntem hidrometalurjik yöntemin bir devamı olarak nitelendirilebilir. Hidrometalurjik yöntemle çöktürülme sağlanamadığı takdirde çözeltiden kadmiyumun alınması elektroliz yolu ile gerçekleştirilir.

Liç ünitesinde çinko üretim teknolojisinin bir kademesi olan çinko sülfat çözeltisinin arıtılması esnasında elde edilen arıtma kekleri, kadmiyum ünitesinde, elektroliz ünitesinden alınan ve16 gr/lt asit (H2SO4) ihtiva eden kullanılmış asit ile 50 m3 kapasiteli, beton ve içi aside dayanıklı tuğla ile kaplanmış kadmiyum ünitesi I. ve II. liç tanklarından homojen bir karıştırma ile 80 santigrat derece sıcaklıkta liç edilir. pH=5 civarında iken Ni ve Cu çöktürülür. Pres filtrelerden süzülen çözelti III. Kadmiyum tankına alınır. Pres filtrelerde Cu ve Ni tutulur. III. kadmiyum tankına alınan çözeltiye stronsiyum karbonat ilave edilerek kurşun çöktürülür. Tekrar pres filtrelerden geçirilerek arıtılan çözelti IV. kadmiyum tankına alınır. Kadmiyum sülfat (CdSO4) içeren bu çözeltiye saf çinko tozu ilave etmek suretiyle kadmiyum sünger halinde çökmesi sağlanır. Tankta kalan çinko sülfat çözeltisi pompayla, yeniden değerlendirilmek üzere liç ünitesine gönderilir.

Kadmiyum süngeri (Sponge) briket makinesinde briket haline getirilir. Briketler pota fırınında ergitildikten sonra kurşun ve çinkodan arındırılması için granüle sudakostik ilave edilerek empüritelerin cüruf olarak üste toplanması sağlanır. Alttaki ergimiş kadmiyum metali, çubuk veya levha halinde kalıplara dökülerek % 99,95 Cd olarak satışa arz edilir.

Ödevim -> Kadmium Liçi Ödevim