Nauçki istasyonuna 15-20 dakikalık bir ilerledikten sonra vardır. Dışarıdaki termometre 28 santigrat derece sıcaklık göstermekte. Neredeyse 30ları göreceğiz. Hava sıcak ama esiyor. Bu sefer vagonumuzda Koreli, Amerikalı ve Avuturalyalı’lar var. Fatih yediklerinden midesini bozmuş durumda, daha sonra da benimkisi bozulacak. Moğolistana gelmiş olduğumuzu da anlamış olduk.

Moskova zamanı ile 9.35’de, Irkutsk zamanına göre 13.35’de Nauçki’ ye ulaşan trenimiz 15.17 (Irkutsk zamanı) hareket ediyor istasyondan. Yolda gelirken yakınlardaki Dzhida askeri üssü dikkatimi çekiyor. Bakımsız ve terk edilmiş havası da yok değil. Buradaki kasabalarda ilçelerde illerde her yerde mezbelelik tabir ettiğimiz yerlerde insanlar yaşıyorlar. Buralardan bizim değil kadınlarımız, erkeklerimiz bile geçmek istemez. Fakat burada böyle bir duygu eksikliği dikkatimi çekiyor. Trenin geçtiği yerlerde manzara bu şekilde.

Gusinero Aero gölünün kenarından geçip Gusinozorsk şehrine varıyoruz. Kısmen büyük bir şehir. 2 büyükçe bacası olan bir fabrikası var. Sanırım bu fabrikalar elektrik üretimi için.

Sibirya’daki nüfus yoğunluğu kilometrekare başına 2.24 kişi, Avustralya’da ise 3.4, Kanada’da 3.4 kişi. Alaska’da ise bu rakam 0.49 kişi, Sibirya bölgesi buradan 4 kat daha fazla. Bu alanlarda insanların seyrek olması ile ilgili tespitlerimi daha önce yazmıştım. Böyle seyrek nüfuslu bir yer gezmeye gelen birisinin beklentilerini düşürmesi gerek. Gezecek görecek şeyler noktadan çok her yeri kapsayan toprakları, doğal yaşantısı ve sonsuzluk içindeki boşluk duygusu olsa gerek. Sibirya’nın günümüzdeki sorunları ve yaşam koşulları için daha fazla okuma için: http://rusyaanaliz.com/sibirya-somurgeden-kuresel-oyuncuya-bolum-1/ makalesi okunabilir.

Ulan Ede tren istasyonundan geçiyoruz. Vaktimiz olmadığından burada inemiyoruz. Yaklaşık 120 km ötede Turka köyüne giymeyi ve bir gün kalmayı planlamıştık. Irkuts’dan da Olhon adasına gitme işini aynı sebepten iptal emiştik. Burada akşam yemeği için bir şeyler alacağız. Trenden indik alışveriş için bir yerler ararken Özbek Muhammet abimiz ile tanıştık.

Anlaşması kolay Müslüman olan bu abimizden alışverişte yarar var. Bizi görmüş olmaktan mutlu bir hali vardı.

Irkutsk’a tekrar varıyoruz. Kompartıman arkadaşımız Kamijo ile vedalaşıyoruz.

Gar binasından çıkıp 3 nolu binanın ikinci katına çıkıp sola dönüyoruz. Booking Office’deyiz. 10471,2 rubleye iki kişilik biletimizi aldık almasına ama bilet sırasına girdiğimizde bir önceki bilet alışımızda bizi ağaç eden Baykal Tours’un aynı elemanı ile karşılaştık, yine bizi ağaç etti sırada. Rusya’da genelde çalışanlar normalden daha yavaş bir tempo ile çalışmaktalar. Ayrıca çalışanlar mesai saati içinde öğle tatili dışında 3-5 kere 15 dakika ara veriyorlar.

Duşumuzu ve bir iki elbisemi yıkadıktan sonra tren vaktini bekliyoruz.

Yolumuz 1800 km kadar. 2. Mevki kupe bilet aldık. Bu fiyatın yarısına yakın bir fiyata iki kişilik platzkart alınabilir.

Trene geçtiğimizde kompartımanımızda bu sefer iki Rus genci vardı. Nevaleleri yerleştirmişler viski, bira, şarap meze zıkkımlanıyorlardı. Alkol kokumu ve sarhoşlarla da tanıştığımıza göre artık Rusya’da eksik bir şey kalmamıştı.

Hesaplarımıza göre 15 Ağustos öğleden sonra Novosibirsk’te olacağız. Fazladan bir günümüzü Tomsk’a günübirlik bir gezi yaparak tamamlayacağız.

14 Ağustos gecesi akşam yemeğinde 1000 rubleye iki kişi somon rostosu yedik. Yemekli vagonda rakamlar çok yüksek. Tavsiye etmem. Trende duş olmamasına rağmen Fatih 200 rubleye makinistin duşunu kullandı. Böyle opsiyonlar da mümkün. Bu seferki vagonumuz daha önceki vagonlarda daha eski ama TV ekranı var. Tabi ki çalışmıyor. Kondüktörümüz Zahit. Türkiye Türkçesini de gayet iyi anlıyor. Ara sıra da takılınca İngilizceye geçiyoruz.

Rus demiryolları çalışanlarının bayraklı bir iletişim yöntemi var. Sanırsam eğer sıkıntı yoksa hemzemin geçit bekçilerinden kompartıman görevlilerine kadar herkes sarı bayrak kaldırıyor. Eğer sorun var ise kırmızı bayrak kaldırıyorlar. Fakat bu bir tahmin ben kaldırırken görmedim.

Novosibirsk’in banliyölerinden geçerken yakınlardaki askeri hava üssünden iki savaş uçağı çok alçaktan çılgın manevralar yapıyordu. Vagondaki insanların çoğu ile birlikte izledik.

İstasyona vardığımızda Zahit sağolsun bizimle ilgilendi. Aradığımız bazı sorulara cevap buldu. Teşekkür edip helalleştik ayrıldık. Vogzal’ın Resthouse’ında günlük 1400 rubleye iki kişi 9 nolu odayı tuttuk. Burada iki gün kalıp havaalanına geçmeyi planladık. Arada da Tomsk’a günübirlik gezi yapacağız. Kaldığımız oda vogzalın ana bekleme salonunun loca gibi kenar bölmelerinden ulaşılan odalar. Temiz bakımlı, TV’si ve temel mobilyaları olan bir yer. Güzel tarafı ise ortak duşunun olması. Fatihin sindirim sistemi düzeldi benimkisi başladı bu arada. Kendimi çok güçsüz hissediyorum. Eve gelene kadar rahatsızlığım devam etti.

Yerleştikten ve biraz dinlendikten sonra artık müdavimi olduğumu Vutzka-Loşka (çatal-kaşık) adlı restoranın yolunu tutuyoruz. Lenin heykelinin hemen karşısındaki parktakine. Zira şehirde bol miktarda bu restorandan var. Gidiş yürüyerek yapıyoruz. Etrafta da bir tur atıyoruz. Metro ile geri dönüş. Akşamları aslında yabancı olduğumuz anlarlarsa sıkıntı olabilirmiş. Oradan evli bir uçak arkadaşımız bu bilgiyi vermiş. Hatta kendileri kayınpederi ile akşam zorla para gasp etmek isteyenlerle bu sebepten kavga etmişler. Biz hiç rast gelmedik ama böyle bir bilgi var.

Geceleri zor geçiriyorum. Sindirim sistemim kötü durumda. Novosibirsk’te vakit öldürüyoruz. Sibirya şehirleri 1 günlük şehirler. Gezip görülecek çok fazla bir şey yok. Vaktimizi değerlendirmek için yakındaki Tomsk’a gidiyoruz. Buranın avtovogzal’ı gerçekten Rusya’nın 3. Büyük şehrine hiç yakışır tipte değil. 10:50 gibi Tomsk’a varıyoruz. Şehir merkezine sorarak, Navigasyon ve LP haritası yardımları ile de şehri turluyoruz. Eski Sibirya’nın kültür başkenti olan bu şehir Trans Siberia Railway’in güzergah değiştirmesi ile biraz önem kaybetse de öğrenci konumunu ve turistik önemini korumakta. 1 günde gezilebilecek görece olarak daha yaşlı bir şehir. Irkutsk kadar güzel bir şehir. Şehir merkezine vogzal çıkışından troleybüse binerek geldik Lenin Caddesi boyunca gezeceğiz, zaten yerler orada. Kazak mahallesindeki künde kari ahşam evleri ve süslemelerini göreceğiz, bir de eski viski fabrikasından çevirme kırmızı camii’yi ziyaret etmek ana motivasyonumuz.

Kırmızı Cami’den biraz bahsetmek istiyorum. Biz geldiğimizde restore ediliyordu. Nehir kenarındaki Kazak mahallesinde bu bulana restorasyonu Çeçenistan’ın Rus yanlısı devlet başkanı Ramazan Kadirov karşılıyor. Bu işleri organizasyon için bir çeçen bulunuyordu. Bize “Bu kuş uçmaz kervan geçmez yer ne işiniz var?” olarak çevireceğim küfürlü bir İngilizce soru sordu J Bizde artık defalarca duyduğumuz bu soruya göğüste yumuşatıp bir karşı cevap verdik ama ne dedik hatırlamıyorum. Hemen yan tarafta bir binadan iki kişi çıkıyor bunlardan birisi caminin imamı … ….. Selamlaşma ve kısa bir sohbet. Selam muhabbet. Daha sonra kalan kısıtlı zamanımı iyi kullanmak adına troleybüs ile geldiğimiz Lenin caddesine çıkıyor ve minibüs ile yan yana olan vogzal ve avtovogzal bölgesine avdet ediyoruz.

Ramazan Kadirov Kimdir?: Konu ile ilgili vikipedi maddesi http://tr.wikipedia.org/wiki/Ramazan_Kadirov şöyle yazmakta “2007 yılında yeniden 4 seneliğine Çeçenistan Özerk Cumhuriyeti başkanı olarak seçilmiştir. Seçim öncesinde verdiği en önemli vaadi başkanlık döneminde Çeçenistan’ın imarı için çalışacağı olmuştur. Ayrıca Rusya‘nın kuklası olduğu iddia edilen Kadirov, halkını, tek-parti diktatörlüğü altında yönetmektedir. Kadirov, Çeçenistan halkı tarafından özellikle direnişçiler ve ailelerine yaptığı işkencelerle anılmaktadır^[1][2].

Başkanlığa seçilmesinin ikinci senesinde başkent Grozny şehrinde 20, 30 ve 40 katlı binalar inşaatı için start vermiştir. Aynı zamanda yol ve altyapı için de çalışmalar devam etmektedir. 2008 yılında Çeçenistan’ın başkenti Grozni‘de Türkiye’den gelen ustalara Kafkasya‘nın en büyük camisi olan ve Sultanahmet Camisi‘nin bir kopyası olan Kadirov Camisini inşa ettirmiştir^[3]. Bu ve benzeri çalışmalarla Çeçenistan’da savaşın bittiği ve her hangi bir sorun kalmadığı imajını oluşturmaya çalışmaktadır. Direnişe yakın kaynaklar ise Kadirov’un evine 29 Ağustos 2010 tarihinde kapsamlı bir operasyon yapıldığını belirtmişlerdir^[4].”

Şehrin diğer noktaları hakkında ve şehir hakkında ayrıntıya girmiyorum. Eminim internette ve gezi kitabınızda vardır. Sadece tarihi binaların bol miktarda olduğunu ve nehir kenarı manzarasının güzelliğini, Sibirya nehirlerinin büyüklüğünü aynen görmek için güzel bir şehir olduğunu söyleyebilirim.

Tomsk maceramız 5 saat gidiş ve 5 saat geliş. Günübirlik bir gezi için ve toplamda 3 saat gezi için ne kadar anlamlı bilemiyorum ama günün sonunda gitmiş olmaktan memnun olduğumu hatırlıyorum. Fatih sağ olsun.

Fakat dönüştü Novosibirskte otobüsten indiğimde halimin kötülüğü ortaya çıkıyor. Dışarısı biraz serin olmasına rağmen ben titremeye başlıyorum. Bir kat daha giyiniyorum. Metroya kadar yürüyoruz.

Sabah hala durumum iyi değil. Saat 16:00 gibi resting room’dan ayrılacağız. O zaman kadar odada dinlendim.

Novosibirskte metro ücreti 1,1 TL gibi. Türkiye’ye göre fark ettiğim tek ucuzluk bu. Genelde fiyatlar Türkiye’den biraz fazla seyrediyor.

Saat 16’dan sonra çantamızı kamaraya bıraktık. Vuzko-Locka’da yemek ve dışarıda 23 Nisan benzeri bir kutlama var. Orada konserleri be gösterileri izliyoruz. Güzel birkaç kare çekmişsem kardır.

Geceyi havaalanında geçireceğiz çünkü saat 7’de uçağımız kalkacak. Sabahın erken saatinde havaalanına gelme derdi ile uğraşmak anlamlı değil. İşlemlerimiz 2 saat önce başlayacağını hesap edince bu daha anlamlı oluyor. Vogzal’dan kalkan otobüs kişi başı 35 ruble bir o kadar da çantalarımız için ödüyoruz. Garip değil mi? Vogzala emanet bırakırken ana çantamda 1 litrelik su vardı. Yaklaşık 20 rubleye almıştım. Emanetteki eleman 130 ruble emanet ücreti istedi J Garip değil mi? Hâlbuki çantaya koyabilirim bu şişeyi. Anlamsız değil mi? Sonunda şişeyi almamı önerdi biz de aldık. Hizmet anlayışı bu şekilde sürünmekte buralarda.

Tolmachevo Havaalanın dış hatlar gidiş terminali ya bakımda ya da yeni yapılıyor. Bekleme salonu dediğimiz yer o kadar küçük ki.

Uçağa geçerken Fatihin Türkiye’de bir kebap yiyelim önerisine memnuniyetle evet diyoruz. Yol uzun karışık kebap fazla geliyor. İki kişilik hâlbuki. 3 kişi yiyoruz. Midemiz küçülmüş sanırım. ~17360 km ardından memlekete merhaba.

Yolculuk boyunca yaptığımız yol

Sakarya – EV: 177 km

İstanbul – Novosibirsk uçuş: 4178 km

Novosibirsk – Chemal otobüs: 531 km

Chemal – Artybash otobüs: 258 km

Artubash – Novosibirsk otobüs: 612 km

Novosibirsk – Irkutsk tren: 1700 km

Irkutsk – Listviyanka taksi: 70 km

Lstviyanka – ırkutsk taksi: 70 km

Irkutsk – Ulan Batoor tren: 966 km

Ulan Batoor – Gorkhi Terelj taksi: 56 km

Gorkhi Terelj – Tonyukuk taksi: 50 km

Tonyukuk – Kazak Ailenin Ger Kampı taksi: 145 km

Kazak Ailenin Ger Kampı – Karakurum taksi: 547 km

Karakurum – Orhun abideleri taksi: 45 km

Orhun abideleri – Karakurum taksi: 45 km

Karakurum – Ulan Batoor taksi: 370 km

Ulan Batoor – İrkutsk: 966 km

Irkutsk – Novosibirsk: 1700 km

Novosibirsk – Tomsk: 258 km

Tomsk – Novosibirsk: 258 km

Novosibirsk – İstanbul: 4178 km

İstanbul – Ev: 177 km

Toplam Mesafe: ~17 357 km

Sonraki Yazı : 9- Dönüş ve Sonrası